Zelal Tunç 

 

WAN - Dünyada sadece Wan Gölü’nde olan İnci kefali, yumurtlamak için göç yolculuğunu sürdüğü dere yataklarında, kirlilik ve avlanma nedeniyle “yok olma” tehlikesiyle karşı karşıya. 

 

Wan Gölü’nde endemik balık türü olan İnci kefali, yumurtlamak için sığındığı tatlı su yolculuğunda büyük bir tehlikeyle karşı karşıya. Avlanma yasaklarına rağmen her gün yüz binlerce İnci kefali bilinçsiz bir şekilde avlanıyor. İnci kefali, Reya Armuşe İlçesi’ne bağlı Wan Kalesi civarında akan tatlı suya yolculuk yaparken kalenin arka tarafından akan doğal su kaynaklarının kirlilik nedeniyle büyük bir bölümü yosunlarla kaplanmış durumda. Suya atılan plastik, cam ve evsel atık nedeniyle balık ve diğer canlıların yaşamı tehlike altında.

 

Öte yandan balıkların avlanması ve satılmasını önlemek amacıyla konulan 3 aylık “yasak kararı”na yönelik yalnızca belli yerlerde önlem alan yetkililerin, balığın göç yolculuğunu tamamladığı birçok dere ve akarsu kenarında hiçbir tedbir almaması bilinçsiz avlanmanın artmasına neden oluyor. 

 

İnci kefali, bir taraftan üremek için sığındığı dere ve akarsuların kirliliği, diğer taraftan da avlanma nedeniyle yok olma tehlikesi ile karşı karşıya. 

 

İnci Kefali hakkında 

 

İnci kefali, sazangiller familyasını mensup, dünyada sadece Van Gölü Havzası'nda yaşayan bir balık türü. Genelde parlak gümüşî, sırtı gri-yeşil ve karın bölgesi gümüşî renktedir.Vücut küçük pullarla kaplı olup, gözler iridir. Ortalama boyu 19.5 cm, ortalama ağırlığı 80 g civarındadır. Besinini fito ve zooplanktonlar oluşturur. Maksimum ömrü 7 yıl olup, 3 yaşında cinsel olgunluğa ulaşır. Üreme zamanı Nisan başından Temmuz sonuna kadar olup, bu dönemde büyük sürüler oluşturarak akarsulara göç eder. Bu göç esnasında, tuzlu-sodalı sudan tatlı suya doğrudan geçiş yapamadığı için hem yumurtlamaya giderken hem de dönerken akarsu ağızlarında osmotik ayarlama için bir süre bekler. Akarsulardaki su sıcaklığı 13 °C civarına ulaştığında akarsulara girerek yumurta bırakmaya başlar. Yumurtalarını akarsuların yayıldığı, hızının düştüğü bölgelerdeki hafif çakıllı, kumlu bölgelere bıraktıktan sonra tekrar göle döner. Yumurtadan çıkan yavrular 1-2 hafta içinde göle dönmeye başlarlar. Yavrular yaz boyunca gölün besince bol kıyı kesimlerinde sürüler halinde dolaşarak beslenirler. İnci kefali yaz aylarında gölün 25 m derinliklerini geçmemek üzere her tarafında, kış aylarında ise 60 m derinliğe kadar olan kısımlarında dağılım gösterir.