Zelal Tunç 

 

WAN - Dünya Anadili Günü, diğer ülkelerde kutlama ile geçerken Türkiye’de özellikle Kürtçe’ye dönük baskıların gölgesinde geçiyor. ARSİSA eğitmenleri Kürtçe’nin sadece “seçmeli derslerde” değil yaşamın her alanında konuşulması gerektiğine dikkat çekti. 

 

21 Şubat Dünya Anadili Günü çeşitli eylem ve etkinliklerle karşılanırken, Türkiye’de Kürtlere ve Kürtçeye dönük yasaklamalar, sansür ve baskılar sürdürülüyor. Tüm baskı ve asimilasyon politikalarına rağmen dilin yaşamsallaşması için her alanda mücadele eden kurumlar önemli çalışmalar yürütüyor. Wan’da Dil Kültür Sanat Araştırmaları Merkezi’nin (ARSİSA) açtığı kurslar yoğun ilgi ile karşılanırken Kürtçe’ye yönelik yasaklamalara tepki gösteren eğitmenler, Anadili Günü kapsamında değerlendirmelerde bulundu. 

 

ARSİSA kurslarına yoğun ilgi

 

ARSİSA eğitmeni Evîndar Akbulut, Kürtçe’nin daha fazla yaygınlaşması amacıyla çalışmalarını sürdürdüklerini belirtti. Merkezlerinde 1, 2 ve 3’üncü sınıfların yanı sıra  “eğitmen” yetiştirme amacıyla açılan kurslarının da bulunduğunu söyleyen  Evindar, “Dil kurslarına yoğun ilgi var. 1’inci seviye derslerimizi tekrardan başlattık,  2’inci ve 3’üncü seviye derslerimiz de bitmiş durumda. Eğitmen düzeyindeki sınıfımızın dersleri de bitmek üzere” dedi.

 

‘Sadece derste değil, yaşamın her alanında konuşmalıyız’

 

Dil öğrenmek için açılan kurs sayılarının fazla olduğunu ancak kursların çoğunluğunun yetersiz olduğunu belirten Evindar, kişinin ana dilini hayatın her alanında  konuşmasıyla ancak geliştirebileceğini ve yaygınlaştırabileceğini kaydetti. Türkiye’de Kürtçenin yüz yıl sonra okullarda “seçmeli ders” olarak verildiğine dikkat çeken Evindar, Kürtçe’nin seçmeli ders olarak verilmesine tepki göstererek, “ Çocuklara verilen yarım saat veya bir saatlik dersler çok yetersiz. Şu an okullarda verilen ‘seçmeli Kürtçe’ dersi bana pek gerçekçi gelmiyor. Kürtçe zengin ve tarihsel bir alt yapısına sahip bir dil. Bundan dolayı ana dilimize sahip çıkmalı ve sadece siyasi parti veya bağlı olduğumuz sivil toplum kuruluşu değil, hayatın her alanında; alışverişlerde, sokaklarda konuşarak yaygınlaştırabiliriz” ifadelerini kullandı.

 

‘Dilimiz her yerde özel gündemimiz olmalı’

 

21 Şubat Dünya Anadili Günü’nün anlam ve önemine değinen Evindar, insan doğasının, dil ile anlam bulduğunu ve insanların varlık anlamının dil olduğunu kaydederek, dillerin sadece bazı özel günlerde değil, her zaman özel gündemin olması gerektiğini kaydetti. 

 

‘Herkes Kürtçe konuşsun çocuklarına Kürtçe öğretsin’

 

Dernek eğitmenlerinden Nazime Arvas da, Kürtçe üzerindeki “yasaklama” politikalarına dikkat çekti. Nazime, “ Kürtler, ‘Bütün dünya dilleri arasında neden bizim dilimiz yasaklanıyor?’ sorusunu soruyor kendine. Herkesin, neden dilimizi daha az konuşuyoruz, neden Kürtçe okumuyoruz, neden rüyalarımızı bile kendi dilimizde görmüyoruz? sorularını sorması gerekiyor. Bu konularda çok fazla eksikliğimiz bulunuyor. Kürt halkına çağrımdır; herkes Kürtçe konuşsun. Çocuklarına Kürtçe öğretsin” dedi.

 

‘Tarihten bu yana sadece Kürtçe yasaklanmış’

 

İktidarın Kürtlere yönelik yasaklamalarla bir otorite kurmaya çalıştığını ifade eden Nazime, “21 Şubat Dünya Anadil Günü aslında tüm toplumların, tüm halkların var oluş günüdür; çünkü bütün toplumlar bu tarihte dillerinin farklılığının önemini görmüş oluyor. Kürtçe dili de tüm bu diller gibi oluşmuştur. İnsanlığın Mezopotamya topraklarında var olmasından bu yana diller var. Bu diller arasında sadece Kürtçe, mevcut iktidar politikalarıyla yasaklanmış durumda. İnsan doğasında dil, beden ile bağlantılıdır. Dil biterse; insan bedeni de erimeye başlar. Kimsenin alnında hangi milletten olduğu yazmıyor, ancak konuşulunca insanın kim olduğu anlaşılıyor” sözleriyle dilin önemine vurgu yaptı.  

 

Kayyımların Kürtçe engeline tepki!

 

Kürtçeye yönelik son dönemlerde yasaklamaların artarak sürmesine dikkat çeken Nazime, Kürtçe olduğu için birçok kentte daha öncede yasaklanan “Qral u Travis”, İstanbul Havalimanın da Kürt bir annenin Kürtçe hizmet alamamasından dolayı saatlerce rehin tutulması ile Wan’da kayyımların Kürtçe afişleri yasaklanmasını hatırlattı. Nazime, Büyükşehir belediyesinin Kürtçe afişleri yasaklamasına ilişkin ise“ ‘Sizin afişlerinizin yeri yok, Kürtçe konuşamazsınız’ diyorlar. Ancak onlar yine 31 Mart seçimleri kapsamında Wan ve ilçeleri başta olmak üzere her yerde Kürtçe propaganda yapıyorlar” sözleriyle tepki gösterdi.

 

‘Kürtçenin yasaklanması  dünyanın ayıbıdır’

 

Son olarak Dünya Anadili Günü’nü kutlayan Nazime, Kürtçenin dünyanın 8’inci dili olarak seçildiğini hatırlatarak, “Kürtçe çok zengin bir dildir ve her bölgede  kullanılan farklı ağızlar ile zenginliğini gösteriyor.  Bu kadar zengin bir dilken bugün yasaklanıyor. Kürtçenin yasaklanıyor olması bütün dünyanın ayıbıdır. Bu kadar güzel ve zengin bir dile sahip çıkmak gerekiyor” çağrısında bulundu.