Nursel Aydogan: Hemverê tecrîdî de têkoşînêk pîl lazim o

  • 15:01 30 Gulane 2023
  • NAROJANE
 
Dîlan Babat
 
ANQARA - Sîyasetmedare Nursel Aydogana ke tecrîdê serê Rayberê PKKyî Abdullah Ocalanî ercnaye dîyar kerd ke têkoşînê gird nêro dayîş do tecrîd hîna xorî bibo û dewam bikero. Nursele nê mesajî da: “Seba ke problemê kurdî bêro çareserkerdiş ez venga kesê ke problemî awan kerdî rê kena û vana ke ganî ma na serre hîna zêde seba çareserîye bixebetîyê.”
 
Tecrîdê daîmî yê serê Rayberê PKKyî Abdullah Ocalanî ke bi komployêk mîyanneteweyî ardî Tirkîya dewam keno. Her çend ke 27 aşmî yo muracat yeno kerdiş zî pêro muracatî bêcewab yene verdayîş û şikê serê weşîya Abdullah Ocalanî zêde beno. Mîyanê 27 aşman de bi seyan avûkatî seba şîyayîşê Îmraliyî muracat kerd. Buroyê Huqûqî yê Asrinî her tim fikarê xo yê hemverê muwekîlê xo anî ziwan ser û serra 2021î de 4, serra 2022yî de zî 3 reyan, qewimîyayîşê Îmraliyî zî tede pêro pîya 7 reyan problem CPTyî rê ame vatiş. Heyetê CPTyî ke serra 2021î de ame Tirkîya xeykê zîndananê Tirkîya gêra, tecrîdê daîmî nêdî û nêşî zîndanê Îmraliyî. 
 
Muracatî bêcewab yenê verdayîş
 
Wexto ke nê nizdîbîyayîşê CPTyî bî sebebê reaksîyonan, dezgehê huqûqê mîyanneteweyî seba ke CPT şêro Zîndanê Îmraliyî muracat kerd. Avûkatê Buroyê Huqûqî yê Asrinî, bi veng û têgêrayîşê dezgehê mîyanneteweyî reyde û dezgehê huqûqî yê Tirkîya reyde, derheqê rewşa muwekilê xo Abdullah Ocalanî ke binê tecrîdî de yo û ci ra xebere nîna girewtiş, muracatê Raportorê Taybet ê Îşkenceyî yê Neteweyê Yewbîyaye kerd ûvenga "Çalakîya lezkî" kerd. Heyetê CPTyî serra 2022yî de ame Tirkîya zî dîyar kerd ke yew zîndanê ke ganî ê şêrî Îmrali yo. Dimayê zîyaretê CPTyî yê Zîndanê Îmraliyî Buroyê Huqûqî yê Asrinî da zanayîş ke înan eşnawito ke Abdullah Ocalan nêvejîyayo pêvînayîş û heme muracatê avûkatan û keyeyan zî bênetîce manenê.
 
Sîyasetmedare Nursel Aydogane tecrîdê serê Rayberê PKKyî Abdullah Ocalanî ercnaye.
 
'AKP û MHP nêwazenê problemê Kurd çareser bibo'
Nursele ard ziwan ke ê rewşêk winasî ke tarîxê merdimîye ya dinya de naêmeya dîyîş rî bi rî yî û dîyar kerd ke sîstemê tecrîdî yê Zîndanê Îmraliyî şert û mercê sîstemê ‘Aparteît’ ke Nelson Mandela 27 serrî zîndan de ame verdayîş ra giranêr a. Nursele wina dewam kerd: “Heqê ci esto ke 6 aşman de reyêk bi avûkat û keyeyê xo reyde pêvînayîş bikero. Elbet giranîya rewşa Îmraliyî; bi giranîya probleme kurd û bi sewbîna bi têkoşînê şarê kurdî û bindestan reyde zî girêdayeyo. Her çî ra ver dewleta ke ewro temsîlkarîya ci hukmatê AKP û MHPyî kenê, nêwazenê problemê kurdî bi hawayêk aştîyanê û bi metodêk dîyalogî çareser bibo. Çike mabenê serranê 2013 û 2015î de metodê xo de ser nêkewtî û bi înan rê fêde nêkerd. Prosese çareserîye de averşîyayîşê tay demokrasîye verda ke ê bi tena serê xo nêbî îqtîdar. Seba AKP-MHPyî ke îqtdarîye serê aştî, bawerî û aştîya welatî de vînenê, êdî herinda çareserîye de polîtîkaya bêçareserîye esta. Çi wazenê bikerî; no yo ke wazenê polîtîkaya tasfîye û îmhayî temam bikerî, mecburî çend gamê ke ganî bêrî eştiş bierzî û vajî ke 'ma bê muxatab na mesela çareser kerd'. Çimkî îqtîdarî tu wext nêwaştî şarê bindest vajo ‘ma bi têkoşîn û xoverdayîşî ser kewtî’ û na rewşe seba şarê bindest yê dinya nêba nimune. Çîyo ke tam yeno waştiş ke bêro kerdiş no yo. Coka ra mîyanê di serranê peyênan de tecîrdo ke 25 serrî yo dewam keno açarîya rewşa birnayîşê têkilî.”
 
'Eke têkoşînêk gird nêro dayîş do tecrîd dewam bikero’
 
Nursele dîyar kerd ke têkoşînê demokratîk ê xeylê beşê komelî seba wedaritişê tecrîdî ke ê sey sucê merdimîye vînenê, dewam keno û da zanayîş ke Partîya Demokratîke ya Şaran (HDP) ke Meclîs de yo zî na babete de têkoşîn dano. Nursele vat: “Şert û merc danê zorî. La netîce nîno girewtiş. Wina asîyeno ke heta ke vera tecrîdî de têkoşînêk gird nêro dayîş do na rewşe dewam bikera. Îqtîdarê AKP û MHPyî wazenê mesajê ‘Her çî ra ver ganî şima fek têkoşînî ra vera bidê, çike şima netîce nêgênê’ bido şarê kurdî. Wazenê hesasîyet û refleksan kêm bikerê, şar Îmraliyî vîrî bikero û babeta çareserî û muxatabî rojeve ra bivejno. La ma eşkeno ser bikewo? Vera ke operasyonê tasfîyeyî yê serra 2015î ra nata rojeva şarê kurdî û kesê çareserî û aştî wazenê ra nêeşkeno babete bivejno û ser nêkeweno. Dimayê nê zî do têkoşîn rewşe dîyar bikero û do ê ser nêkewî. Rewşa Birêz Ocalanî ke no 27 aşmî yo hetê heme Dezgehê Heqanê Merdiman yê dinya ra zî yeno dîyîş ke binê tecrîdî de yo, sey rewşa mutleq a pêhesnayîşî yena binamekerdiş.”
 
'CPT xoser nîyo’
 
Nursele dewamê qiseykeridşê xo de bale ant problemê kurdî ser û vat: “Problemê kurdî eynî wext de dîyo problemê Rojhelatê Mîyanen û Yewîya Ewropa zî. Qerarê Komîteya Vernîgirewtişê Muameleyo Xirab û Îşkenceyî ya Ewropa (CPT) ke girêdayeyê Komîsyonê Ewropaye yo, nêeşkeno xoserîya qerarê ke dano bipawa. Nimune CPTyî eşkeno bi tesirin bibo, bi hêzê xo yê seba caardişê qerarê Konseyê Ewropaye (KE) serê Tirkîya de ferz bikero, eşkeno tecrîdî peynî bikero. La pratîk de bi cuya yewbînan reyde ma musayî ke vera heme hewldayîşanê partîyê ke mîyanê AKPyî de yî û dostê şarê kurdî zî netîceyo ke yeno waştiş nîno destfînayîş. Ganî têkoşîn bêmaben bêro domnayîş. Çike sîyasetê daîmî nîyo û eşkeno bibedilîyo. Yewîya Ewropa zî do polîtîkaya xo ya bîyaye de têkoşînê şarê kurdî biercno.”
 
'Pêkerdişêk esto'
 
Nursele ard vîr ke hukmatê AKP û MHPyî qerarê Dadgeha Heqê Merdiman ê Ewropayî (DMME) û sazgehê mîyanneteweyî yê sey Konseyê Ewropa (KE) û Neteweyê Yewbîyaye (NY) bi ca nêardê û vat, “Labelê ne Neteweyê Yewbîyaye, YE zî ke endamê ci yo, serê qerarê ke nînê bicakerdiş û hukmat zî pê nêano, seba ke nîno cezakerdiş bi zanebîyayîş tecrîd dewam keno. No netîce bi rastî mojneno ke seba sebebê ke mi cor de hewl da neql bikerî pêkerdişêk esto. Helbet problemê kurdî ke bi 100 serrî yo dewam keno û bi Peymana Lozanî reyde problemêk ke Tirkîya, Îran, Iraq û Sûrîye awan kerdê, esto. Seba ke problemê kurdî ke 100 serrî yo dewam keno, bê çareserî nêmano, ganî ma emsar venga hêzê ke problem awan kerdê zî bikerê û seba çareserî zêdeyêr hewl bidê. Eşkera yo ke problemê kurdî bi polîtîkayê şerî nînê peynîkerdiş, bi polîtîkaya îmhayî ya ke 8 serrî yo yena rayraberdiş zî netîceyêk nêameyo girewtiş. Çîyo ke ganî bêro kerdiş oyo ke tecrîdê mayînde ê Îmraliyî serê Birêz Ocalanî de yeno rayraberdiş peynî bibo û bi diyalog û muzakereyî berê çareserî abibo. Metodê bînî yê çareserî estê, la ez fikrîyena ke no rayîrê tewr kilm û rastîn o."