‘Îşkenceyê serrê 90an Licê de dewam keno’ 2023-03-26 12:14:22     Rojda Aydin   AMED - Cinîyê Licê, reaksîyon vera îşkenceyê ke tuto 14 serre Y.D. rê ame kerdiş, mojnayî û ardî ziwan ke zilm û îşkenceyê dewlete serranê 80 û 90î ra nata  bêmabên dewam kerd. Cinîyan, venga şarê kurdî kerdî û vatî hemverê zulmî wurzê serê payan.    Qezaya Licê ya Amedî de 21ê Adare de tuto 14 serrî Y.D. ke bi embazê xo reyde agêrayîne keye hetê polîsan ra ame remênayîş û îşkence ci rê ame kerdiş.  Y.D. ke amebi remênayîş û bi îşkenceyî reyde rî bi rî mendibi, fek û destê ey bi hawayêke girêdaye newalêk de amebi vînayîş. Dimayê ke serebût vejîya werte, xeylêk cayan ra reaksîyonî gird bî û nê ser de  Serdozgerîya Komare ya Amedî derheqê polîsan de cipersayîş da destpêkerdiş.   Cinîyê Licêyîjî, reaksîyon vera îşkenceyo ke ame kerdiş de mojnayî û ardî ziwan ke no zulm serranê  80 û 90î ra nata bêmabên dewam keno.   ‘Edalet ça de yo’   Azîze Demîrbaş, reaksîyon mojnenê îşkenceyê ke tutê 14ê serrî ame kerdiş şermezar kerd û ard ziwan ke îşkenceyê ke ameyî kerdiş hemverê merdimayî û huqûqî yo. Azîze, dîyar kerd îşkenceyê ke polîsan kerdo sûc o û vat: “Edaletê dewlete ça de yo? Her car îşkenceyî tutan û şarê ma kenê. Çi sûcê ey tutî estbî ke îşkence ci rê kerdî û eştî newale?”   Polîs, îşkence lajê ci zî kerdo   Azîze, dîyar kerd ke serra vîyarte de lajê aye yê 22 serre H.D. hetê polîsan ra bi îşkenceyî reyde rî bi rî mendo û wina qisey kerd: “Seba îşkenceyê lajê mi zî giran birîndar bi. Nika ne ling û ne zî paşta ey saxlem o. Şi leşkerî seba ling û paşta ey peyser şirawitî. Her roje zulm ma û tutanê ma rê kenê. Êdî zilmê înan nîno vatiş. Hende zulmêk pîl esto. Her ca de zilm esto. Polîsan verê keyeyê ma de kewtî pey lajê mi kewtî heta çîtflik û uca de îşkence lajê mi rê kerdî. Dima ra lajê mi ra vatê, ‘vaje ez erebe ra kewta’. Lajê mi tehdît kerdibî. Zilmo ke ê kenê hende zêde yo ke merdim nêeşkeno êdî vajo. Serê şarê Licê her tim zilm û îşkence yeno kerdiş. Mi nêwaşt derheqê înan de muracatê sûcî bikerê. La lajê mi nêverda. Êdî Tirkîya de edalet nêmendo. Îşkence tutanê ma rê kerdiş, la tu ceza înan rê nîno birnayîş.”   ‘Ê tutî se kerdibi?’   Azîze, da zanayîş ke serê şarê Licê her tim bi taybetî zilm yeno kerdiş û tutê înan her tim yenê tehdîtkerdiş û wina vat: “Ê lajêk zî waştibi adir tafîno û Newroze pîroz bikero. Ê tutî çi sûc kerdibî? A roje Amed de bi se hezaran kesî tewrê Newroze bîbî. Tehemûlê înan ci rê nêame û îşkence tutanê ma rê kenê. Wa şarê kurdî hemverê nê îşkenceyî wurzê serê payan.”   ‘Ma hemverê zulm û îşkenceyî hêrs benê’   Gulbiye Buluttekîn zî da zanayîş ke zilm, îşkence û kiştişê kurdan serranê 80-90yan heta ewro bêmabên dewam kerdo û wina dewam kerd: “Bi serran o zulmêk serê kurdan de yeno kerdiş. Dewlete hemverê kurdan her serre zilm û îşkenceyê xo bi hawayêke cîya vurneno. Ma wazenê ver bi başbîyayîşî rê şêrê, la ê ver bi xirabî şinê. Merdim senîn zulm tutan rê keno? Do nê tutê ma senîn mîyanê zulmî de pîl bibê? Her ke no îşkence û zilm yeno kerdiş ma bi hêrs benê. Tutê ewro mîyanê zulmî de pîl benê. Şarê kurdî  zilm û îşkence ra xilas nêbeno. Tafistişê adirê Newroze suc nîyo. Seba adirê Newroze merdim senîn îşkence tutî keno? Tutê ma yenê kiştiş.”   ‘Hemverê zulmî wurzê serê payan’   Gulbîye vat, hemverê Licê polîtîkayê taybetî yenê kerdiş û vat: “Amancê dewlete çinkerdişê kurdan o. Serranê 90an de zî dewanê ma veng kerdî û veşnayî û merdima ma qetil kerdî. Amancê dewlete polîtîkayê îmha û înkarî yo. Seba nê wazenê kurdan kok ra çin bikerê. Ganî şarê kurdî zî hemverê nê zilmî de vindero û hêzê xo xurt bikerê. Na dewa dewa yew kesî yan di kesî nîya, na dewa dewaya pêro Kurdistanî ya. Eke ez mîyanê na dewa de ca gêna, o wext na dewa dewaya pêro kurdan a. Ça de kurdî estê wa hemverê zilm û îşkenceyî wurzê serê payan. Ma tu wext nê zilmî qebûl nêkenê. Hemverê zilmî ma do vengê xo berz bikerê.”